Het piramidaal syndroom: wat veroorzaakt het?

Pijn in de dijen en billen kan een indicator zijn van een piramidaal syndroom. Het is zonder meer een aandoening die we niet mogen negeren.
Het piramidaal syndroom: wat veroorzaakt het?

Laatste update: 31 oktober, 2019

Een compressie of aantasting van de heupzenuw veroorzaakt een piramidaal syndroom, ook wel bekend als piriformis syndroom. Pijn, tintelingen en gevoelloosheid zijn de belangrijkste symptomen. Lees meer over deze aandoening in het volgende artikel.

Wat is het piramidaal syndroom?

Ten eerste moeten we het hebben over de piramidalis-spier: een platte spier, in de vorm van een piramide (vandaar de naam). Deze spier is verbonden met het bilspiergebied, het voorste gedeelte van het heiligbeen en de inkeping in de ischias. De heupzenuw is nauw verwant aan de piramidale zenuw, omdat hij er in zijn geheel doorheen loopt.

Dit syndroom treedt op wanneer de piriformis-spier de heupzenuw samendrukt of klemt. Een van de belangrijkste oorzaken van het piramidaal syndroom is een blessure in de bilspier, maar het kan ook ontstaan door:

Onderzoek heeft bevestigd dat het piramidaal syndroom het gevolg kan zijn van hypotrofie of verlies van spiervolume. Dit gebeurt wanneer een persoon aan een ziekte lijdt of te intensieve oefeningen doet.

Zelfs gewichtheffers kunnen lijden aan het piramidaal syndroom. Dit is te wijten aan een toename van het spiervolume rond de piramidale spier die leidt tot een hogere druk in dat gebied.

Bepaalde afwijkingen zoals de aanwezigheid van tumoren, aneurysma van de onderste gluteale slagader (ischias) of variaties in de nervus ischiadicus (heupzenuw) kunnen op hun beurt bijdragen aan de compressie van de zenuw tegen de piramidalis-spier.

Wat zijn de symptomen van het piramidaal syndroom?

De waarschuwingssignalen voor het ontstaan van het piramidaal syndroom zijn een lichte tinteling of verdoofdheid in de billen en de achterkant van het bovenbeen. Dit verandert vervolgens in pijn, die uitstraalt naar het dijbeen of het onderste deel van het been.

Blessure het piramidaal syndroom

Er kan ook sprake zijn van wat pijn in het bovenste deel van de voet (de wreef) of in de taille. Hierdoor kan iemand mank gaan lopen met een kromme rug. Je kunt ook zwakte in het been ervaren, samen met een prikkend of branderig gevoel.

Symptomen van het piramidaal syndroom worden vaak verward met andere pathologieën die verband houden met de heupzenuw.

Is er een behandeling voor het piramidaal syndroom?

In veel gevallen komt de diagnose van dit syndroom nadat andere pathologieën uitgesloten zijn. Andere pathologieën waarvan de symptomen vergelijkbaar zijn, zijn onder andere:

  • Lumbale stenose van de wervelkolom
  • Lumbale discusziekte
  • Een probleem met het bekken

Vaak is het moeilijk om een diagnose te stellen, hoewel er de laatste tijd wel een kernspinresonantie oftewel MRI wordt toegepast, en deze is meestal vrij nauwkeurig. Een andere optie is een magnetische resonantie neurografie of MRN, die de perifere zenuwen scant om hun algemene toestand zichtbaar te maken.

Het piramidaal syndroom kan behandeld worden door:

Tot de belangrijkste therapeutische methoden behoren:

  • Passieve kinesitherapie-oefeningen
  • Actieve spierrekking
  • Post-isometrische ontspanning

Patiënten wordt ook wel aangeraden om te gaan zwemmen of watertherapieën te ondergaan om deze toestand te verbeteren.

Andere manieren om het te behandelen

Naast de hierboven genoemde methoden zijn er een aantal oefeningen die je thuis kunt doen. Deze zijn onder andere het stretchen van het dijbeen en de billen voordat je uit bed stapt. Massages uitgevoerd door een deskundige kunnen ook helpen.

Als het veel pijn doet, ga dan op je rug op bed liggen en leg een tennisbal of pingpongbal onder het pijnlijke gebied. Gebruik vervolgens je lichaamsgewicht om de bal heen en weer en van links naar rechts te bewegen.

Het piramidaal syndroom in de onderrug

Een andere manier om de pijn te verlichten is door een warmwaterkruik aan te brengen of door wat pijnstillers in te nemen.

In ernstigere gevallen kan de arts botulinetoxine-injecties of corticosteroïden aanbevelen, om spierkrampen te verminderen in dat gebied. Als geen van de bovenstaande oplossingen werkt, moet je misschien als laatste redmiddel een chirurgische ingreep ondergaan.

Het piramidaal syndroom komt vaker voor dan we denken, en omdat het om een aantasting van de heupzenuw gaat mogen we het niet bagatelliseren. Als je pijn, tintelingen of gevoelloosheid in je benen, dijen of billen voelt is het noodzakelijk om een arts te raadplegen. 


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Gutiérrez Mendoza, I., López Almejo, L., Clifton Correa, J. F., & Navarro Becerra, E. (2014). Síndrome del piramidal (piriforme). Medigraphic.
  • Mendoza, I., Almejo, L., Correa, J., & Becerra, E. (2014). Síndrome del piramidal. Orthotips10(2), 85–92. https://doi.org/10.1016/j.jembe.2017.02.007

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.