Vitamine D, onze grote bondgenoot
Tot voor kort dacht men dat vitamine D als enige functie had om de opname van calcium in het lichaam makkelijker te maken en de niveaus van dit mineraal in het bloed te reguleren. Het nut van vitamine D gaat echter veel verder.
Voor atleten is deze vitamine een van de beste bondgenoten bij het handhaven en verbeteren van prestaties. Daarnaast vervult het een belangrijke rol bij spierherstel en het voorkomen van blessures.
80% van de dagelijkse hoeveelheid vitamine D die het lichaam nodig heeft verkrijgen we op natuurlijke wijze. Dit gebeurt door middel van een matige blootstelling aan de zon. De resterende 20% krijgen we binnen via bepaalde voeding die een vast onderdeel van ons dagelijkse dieet dient te zijn.
Goed voor onze botten
Een van de belangrijkste taken van vitamine D in het lichaam is onze botten te versterken. Het voorkomt de verschijning van ziektes zoals rachitis bij kinderen en osteomalacie bij volwassenen.
Een tekort aan vitamine D verhoogt het risico op breuken. Daarom houden topsporters de niveaus van deze vitamine in het bloed altijd strikt in de gaten. Anders zou het namelijk onmogelijk zijn om bepaalde sporten met grote impact op de botten en gewrichten te beoefenen.
Spieren, kracht en testosteron
Niet alleen de botten worden voor hun ontwikkeling en functioneren sterk beïnvloed door vitamine D, maar ook de spieren zijn er in grote mate van afhankelijk.
Het in stand houden van optimale niveaus bevordert de productie van testosteron in het lichaam. Dit hormoon is direct gerelateerd aan de kracht en het formaat van alle weefsels in ons lichaam.
Een tekort veroorzaakt een substantiële en oncontroleerbare toename aan vet in het lichaam. Dat is de reden waarom mensen die zich inschrijven bij een sportschool om hun spieren te vergroten en definiëren niet altijd tot de gewenste resultaten komen. Ze moeten ook rekening houden met de hoeveelheid vitamine D in hun lichaam.
Andere voordelen
Voor sporters is vitamine D een essentieel element tegen vermoeidheid en uitputting. Ook maakt een goed niveau in het bloed de regeneratie en het herstel van de spieren na een zware fysieke inspanning makkelijker.
- Een deel van de onderzoeken die nog gaande zijn evalueert de positieve werking van vitamine D op de vermindering van risico’s op diabetes type 2 en overgewicht.
- Ook zijn er onderzoeken die de relatie tussen lage niveaus en episoden van dementie, zoals de ziekte van Alzheimer, bestuderen.
- Daarnaast is bewezen dat vitamine D chronische ziektes als borstkanker, eierstokkanker en prostaatkanker kan voorkomen.
Risico’s van een slechte vitamine D-balans
De lijst nadelen die te lage niveaus van deze vitamine met zich meebrengt kan behoorlijk oplopen:
- vermindering van cognitieve functies
- optreden van hartziektes
- verslechten van het immuunsysteem
- osteoporose
- psoriasis
- reumatoïde artritis
- tuberculose
Bovendien is het ontbreken van deze vitamine ook gerelateerd aan seizoensgebonden affectieve stoornissen en depressie. Men neemt aan dat deze voedingsstof dezelfde functie in het brein kan vervullen als serotonine, het zogenaamde ‘gelukshormoon’.
Het andere uiterste kan op dezelfde manier ook weer gevaarlijk zijn. Wanneer de niveaus van vitamine D-inname zeer hoog zijn, beginnen er ophopingen te ontstaan in de zachte weefsels van ons hart, onze pezen en longen.
Andere risico’s van een teveel aan deze vitamine zijn de kans op nierstenen en onomkeerbare schade aan de nieren. Daarnaast kan het ook hypercalciëmie veroorzaken, een overschot aan calcium in het bloed. Dit kan op zijn beurt weer leiden tot episodes van verwarring, desoriëntatie en aritmie.
Een vitamine D-vergiftiging wordt niet veroorzaakt door te lange blootstelling aan de zon. De enige mogelijke oorzaak is door te veel supplementen te gebruiken. De symptomen zijn de volgende:
- misselijkheid
- braken
- obstipatie
- gebrek aan eetlust
- zwakte
- apathie
- plotseling gewichtsverlies
Hoe kom je aan vitamine D?
Er zijn maar weinig voedingsmiddelen die rijk zijn aan deze vitamine.
- De lijst bevat enkele soorten vis zoals zalm en tonijn.
- Daarnaast kun je het vinden in runderlever, champignons en eieren.
- De vitamine komt echter vaker in toegevoegde vorm voor in bepaalde voedingsmiddelen, zoals ontbijtgranen, zuivelproducten en sojadranken.
Degenen die buiten sporten in de zon hebben gegarandeerd een goed niveau aan vitamine D in hun lichaam. Bij blootstelling aan UV-straling moet je echter in alle gevallen de nodige voorzorgsmaatregelen nemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het gebruik van een goede zonnebrandcrème en het drinken van genoeg water.