Steken in de zij: waarom gebeurt het en wat is eraan te doen?

Er zijn verschillende hypothesen inzake de oorzaken van steken in de zij. Het enige wat we zeker weten is dat het zich manifesteert als acute pijn onder de ribbenkast in het bovenste deel van de buik, naast het middenrif.

Een ander empirisch feit is dat het zich voordoet tijdens het doen van zware lichamelijke inspanning, zoals plotseling gaan rennen of lichaamsbeweging zonder warming-up.

• Waarom gebeurt het, wat te doen en hoe het te voorkomen?
• Is er een sport die atleten vatbaarder maakt voor steken in de zij?
• Heeft het iets te maken met wat we eten of drinken voordat we gaan sporten?
• Zijn sommige mensen er gevoeliger voor dan anderen?

De antwoorden op al deze vragen leggen we uit in het onderstaande artikel. Lees dus snel verder om meer over dit onderwerp te weten te komen.

Mogelijke oorzaken van steken in de zij

Tot voor kort ging men ervan uit dat steken in de zij door opgehoopte gassen veroorzaakt werden. Deze verklaring is sindsdien verworpen door andere hypothesen. Er is echter niet genoeg bewijs om mensen die ooit deze pijn hebben ervaren een goed antwoord te geven.

Klinisch gezien staan steken in de zij bekend als ‘inspanningsgebonden voorbijgaande buikpijn‘ en het is direct gerelateerd aan fysieke activiteiten. Dat het vooral in verband wordt gebracht met sport, komt omdat het tijdens het sporten optreedt en een paar seconden na het stoppen verdwijnt.

Er zijn ten minste drie mogelijke verklaringen voor het ontstaan van steken in de zij.

• De eerste en meest voorkomende hypothese is dat het te maken heeft met voedsel of dranken die worden ingenomen voordat er wordt gesport. Niet alle voedingsmiddelen of dranken produceren echter steken in de zij.
• Spierstijfheid is de tweede mogelijke oorzaak waarom sommige sporters vaker steken in de zij ervaren dan andere. In het bijzonder is het mogelijk dat de spieren die de wervelkolom stabiel houden te stijf of hypertonisch zijn. Deze stijfheid kan een bonzende pijn onder het middenrif veroorzaken.
• De derde hypothese betreft ademhalingsproblemen om het optreden van steken in de zij te verklaren. Een gebrek aan zuurstof in de spieren, door een gebrek aan coördinatie tussen het middenrif en de ademhalingsbeweging, kan leiden tot acute pijn.

De invloed op andere organen

In lijn met de laatste hypothese over het zuurstoftekort is er nog een andere mogelijke verklaring. Die omhelst dat de ligamenten van het middenrif zich uitstrekken tot de nabijgelegen organen, zoals de lever, overbelast raken.

Deze situatie is, net zoals bij de derde hypothese, te wijten aan een gebrek aan coördinatie bij de ademhaling. Deze spanning is hoger als je voordat je gaat sporten ‘zwaar’ voedsel consumeert.

Een multifunctionele verklaring voor steken in de zij is op dit moment zelfs de meest geaccepteerde van de hierboven genoemde hypotheses. Dit betekent dat het door verschillende redenen en om onduidelijke wijze kan optreden.

Er kan echter wel een verband worden gelegd met de sporten waarbij steken in de zij vaker voorkomen. Er wordt bijvoorbeeld gezegd dat zwemmen een groter aantal mensen kan blootstellen aan één van deze intense pijnen. Hardlopen komt op de tweede plaats, samen met, in die volgorde:

• paardrijden
• aerobics
• basketbal
• fietsen

Zijn sommige mensen vatbaarder voor steken in de zij?

Hoewel er geen bepalende oorzaken zijn, lijken sommige mensen er vatbaarder voor te zijn. Bij iemand die een kyfose heeft is de wervelkolom meer naar voren gekanteld. Dit kan vervolgens leiden tot stijfheid in de hele rug waardoor stijfheid ervaren wordt.

Aan de andere kant komen steken in de zij veel vaker voor bij kinderen en jongvolwassenen dan bij mensen ouder dan 30 jaar. Het geslacht heeft echter geen invloed, aangezien het zich bij mannen en vrouwen in gelijke mate voordoet.

Hoe kan ik steken in de zij voorkomen?

Er een gewoonte van maken om voedsel dat maagproblemen of een opgeblazen gevoel veroorzaakt te vermijden is een goed begin om steken in de zij te voorkomen. Het is ook essentieel om je longen en middenrif te trainen, door een aantal keer achter elkaar je adem zo lang mogelijk in te houden.

Andere opties die je kunt overwegen en die je in staat stellen om op een verantwoorde manier te sporten zijn onder andere:

• Ga hardlopen, zwemmen of doe aerobics op een zo leeg mogelijke maag.
• Drink tijdens de training kleine slokjes water.
• Kies voor elk type fysieke activiteit de ideale schoen.
• Bezoek een fysiotherapeut als er sprake is van een kyfose van de wervelkolom.
• Warm je spieren op voor het trainen.

Wat moet ik doen als ik pijn krijg?

Stop niet abrupt met bewegen als je steken in je zij krijgt. Het is het beste om op het gebied waar je pijn voelt te drukken en heel langzaam je bovenlichaam te buigen.

Wanneer de pijn afneemt, dan moet je een zijwaartse beweging maken, waarbij je je naar die kant uitrekt waar de steken optraden. Daarna kun je verder gaan met je gebruikelijke activiteiten.