Intellectueel eigendom in de sport van tegenwoordig

In dit artikel bespreken we het intellectueel eigendom in de sport. De tijden dat sportwedstrijden en competities alleen op een emotionele manier werden gezien, zijn achterhaald.

Tijdens een wedstrijd of een competitie was er altijd een zeker irrationeel fanatisme, de ‘liefde’ van de fans voor hun favoriete team of atleet was het enige dat er toe deed. Al met al was intellectueel eigendom en alles wat dit concept impliceert iets waar voorheen geen plaats voor was in de sport.

Het idee van intellectueel eigendom was voorheen nooit een onderwerp van gesprek. Echter, sinds de tweede helft van de 20e eeuw is dit op een relatief progressieve manier veranderd. Het is iets dat namelijk is toegenomen met de komst van televisie en live-uitzendingen.

Sinds het tijdperk van de televisie hebben sportevenementen er een enorme hoeveelheid kijkers bijgekregen, die veel verder reiken dan het stadion alleen. De regionale en nationale grenzen zijn sindsdien vervaagd en nu hebben bijna alle sportwedstrijden een wereldwijde status bereikt.

Sport en verder

De steeds toenemende aanwezigheid van intellectueel eigendom in de sport is niet meer dan een ‘natuurlijk’ verlengstuk van hoe dit concept zich al heeft gevestigd in het dagelijks leven van vrijwel iedereen op aarde.

Vanaf het moment dat we onze ogen openen en uit bed komen tot het moment dat we er aan het eind van de dag weer instappen, hebben we voortdurend te maken met zaken die onder de regels van het auteursrecht of een octrooi vallen, zoals onder andere:

• Objecten
• Producten
• Gebruiksvoorwerpen

Octrooiwetten zijn inderdaad ontstaan om de makers te beschermen. Octrooien zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat de makers de economische voordelen krijgen van hun:

• Uitvindingen
• Innovaties
• Ontwerpen

Maar terwijl deze regelgeving strenger is geworden, is er een lucratieve ‘industrie’ omheen gebouwd.

Jammer genoeg beweren de ‘romantici’ dat de sporten van de 21e eeuw hun oorspronkelijke essentie hebben verloren en verkocht zijn aan grote bedrijven.

Degenen die meer pragmatisch ingesteld zijn stellen dat het vermogen van intellectueel eigendom om middelen te genereren, de sport in staat stelt om zijn huidige niveau van massificatie en modernisering te bereiken.

In ieder geval zou de globalisering van de sport niet mogelijk zijn geweest zonder de tussenkomst van intellectueel eigendom.

De omvang van de intellectuele eigendom in de sport

De reikwijdte van intellectueel eigendom als concept in de sport lijkt geen grenzen te hebben. In feite valt vrijwel alles wat het beoefenen van enige vorm van fysieke activiteit omvat onder de bescherming van een octrooi.

Dit aspect wordt nog meer zichtbaar in de professionele sport. Je hoeft alleen maar naar een paar illustratieve voorbeelden te kijken: geen enkel televisie-evenement ter wereld genereert meer inkomsten dan de Super Bowl. Bovendien behoren teams als Real Madrid of de New York Yankees tot de meest waardevolle merken ter wereld.

En mensen als Roger Federer of Cristiano Ronaldo zijn, samen met andere uitmuntende atleten die prijzen en records waardig zijn, ook een handelsmerk. Zelfs spelersnamen zijn nu net zo waardevol en winstgevend als merken als Nike of Adidas.

Patenten, handelsmerken, designs, en copyright

Sneakers zijn één van de meest illustratieve voorbeelden van alles dat intellectueel eigendom in de sport controleert. En dit is nog maar een klein voorbeeld:

• Patenten: verleent de uitvinder het recht om anderen uit te sluiten van het doen, gebruiken, verkopen of importeren van een uitvinding zonder toestemming van de uitvinder. In principe voorkomt het dat andere merken de materialen of technieken die worden gebruikt om een product te maken, toepassen. Bovendien zijn ze meestal vrij specifiek. Een hardloopschoen zal immers nooit hetzelfde ontwerp hebben als een voetbalschoen.
• Design: het esthetische en visuele deel (het uiterlijk en de differentiële kenmerken) moet ook worden beschermd. De kleuren en het ontwerp zijn een essentieel onderdeel van de sportmarketing.
• Het merk: dit is misschien wel het meest voor de hand liggende element. Sommige bedrijven hebben een reputatie opgebouwd waar ze altijd voor zullen zorgen.
• Copyright: meer dan het artikel zelf, deze sectie controleert alle reclamestrategieën die worden gebruikt om de schoen ‘te verkopen’, en dat omvat alles, van de slogan of de gebruikte zinnen, tot de grafische en audiovisuele materialen.

Tegenwoordig is het hebben van intellectueel eigendom achter de creatie van deze producten in de sport steeds belangrijker geworden. Daarom is er nu een wetsontwerp in de maak om de huidige wetgeving te actualiseren.