Extreme sporten beoefenen: wetten en regels

Extreme sporten worden vaak beoefend door mensen die gek zijn op gevaar en de adrenalinestoot die je ervan krijgt. Maar bestaan er ook wetten die extreme sporten reguleren?

In de praktijk is het erg moeilijk om hier honderd procent toepasselijke wetgeving over te vinden. In dit artikel komen wetten, voorschriften, bedrijven, landen, verenigingen en een groot aantal moeilijk te begrijpen factoren aan bod.

Eigenlijk kunnen we zeggen dat veel mensen de meeste van deze alternatieve praktijken niet als ‘sport’ zien. De complexiteit van dit onderwerp neemt met de realiteit van elke activiteit hieromtrent toe.

Zo werd skateboarden bijvoorbeeld pas in 2016 door het Internationaal Olympisch Comité erkend. Natuurlijk is dit voor de beoefenaars van elke discipline een belangrijk doel om naartoe te werken. Dat betekent namelijk dat hun discipline als een echte sport erkend wordt.

Wat wordt als sport gezien?

Het concept ‘sport’ is de eerste van vele obstakels voor een goede regulering van extreme sporten. Veel internationale organisaties en verenigingen definiëren ‘sport’ als een gereguleerde lichaamsbeweging.

In het Europees handvest van de sport wordt benadrukt dat sport een activiteit moet zijn die leidt tot verbetering van de fysieke en mentale conditie van de sporter.

Natuurlijk gaan alle sportactiviteiten in de meeste gevallen door een zeer zwaar proces om geïnstitutionaliseerd en gereguleerd te worden. Mensen die extreme sporten beoefenen doen dit namelijk meestal op zeer verschillende plaatsen en ze maken gebruik van zeer verschillende apparatuur.

Daarom zijn traditionele concepten meestal inefficiënt en onvolledig om de beoefening van extreme sporters te reguleren. Extreme lichamelijke activiteiten worden onder hun volgers als een echte sport beschouwd, voornamelijk vanwege hun populaire karakter.

Echter, vele malen gaan extreme fysieke activiteiten in tegen de concepten, normen en voorschriften van de traditionele disciplines. Dit is de reden waarom er nu behoefte is aan een aantal speciale en uniek ontworpen regels.

De eerste stappen van extreme sporten

Veel sporten ontstaan zonder dat er sprake is van enige vorm van regulering. Vervolgens ontstaan er bij het reguleren van een voorheen ongereguleerde sport altijd veel problemen.

Afhankelijk van de plek waar ze worden beoefend kunnen er bijvoorbeeld verschillen tussen de uitoefening ervan bestaan. Toch is de noodzaak om een sport te institutionaliseren juist wat de beoefenaars aanmoedigt om een nationale bond of vereniging op te richten.

We kunnen dit proces zien als we zoiets als base-jumping bestuderen. In Spanje is er bijvoorbeeld de Spaanse vereniging voor Base-Jump, waar haar beoefenaars in verenigd zijn. Tegelijkertijd zijn het deze nationale verenigingen die internationale evenementen en wedstrijden organiseren.

Als het om extreme sporten gaat zijn het meestal particuliere bedrijven die evenementen organiseren. Deze bedrijven zijn in elke discipline verantwoordelijk voor het begeleiden van de deelnemers.

Dit komt bijvoorbeeld veel bij het parachutespringen voor. Het reguleren van parachutespringen is een grote uitdaging, dit omdat er letterlijk honderden particuliere bedrijven zijn die deze service in elk land aanbieden.

Extreme sportbedrijven

In de nationale wetgevingen zijn meestal bepaalde protocollen vastgelegd met betrekking tot de veiligheid van mensen en consumenten. In het geval van extreme sporten brengen de veiligheidseisen meestal buitengewone kosten met zich mee. Zo is er een aanzienlijke investering gemoeid met betrekking tot:

• De kosten van een speciale ziektekostenverzekering
• Het hebben van getraind personeel
• Veiligheidsmiddelen

Materialen en uitrusting spelen in vele extreme sporten een belangrijke rol. In het algemeen stelt de minimumregulering van deze sporten bepaalde regels vast met betrekking tot de uitrusting en de accessoires. In het geval van bedrijven moeten zij goedgekeurde werktuigen gebruiken die in goede staat verkeren.

Verantwoordelijkheden vaststellen

Een ander fundamenteel aspect heeft te maken met het bepalen van de wettelijke aansprakelijkheid bij ongevallen. Over het algemeen stellen bedrijven die extreme sportdiensten aanbieden contracten op waarin zij de verantwoordelijk bij de klant leggen.

Echter, de verantwoordelijkheid ligt niet altijd bij de klant, zelfs niet na ondertekening van het contract. Elk overlijden of ongeval als gevolg van deze disciplines brengt een strafrechtelijk onderzoek met zich mee.

Een ander aspect waarmee rekening moet worden gehouden, is dat elk land zijn eigen wetgeving heeft. Daarom werken verenigingen en bedrijven die risicovolle sporten promoten en uitvoeren niet overal ter wereld op precies dezelfde manier.

Als een overheidsinstantie het springen in een bepaald gebied verbiedt, moeten sporters en bedrijven zich hiervan bewust zijn en voorkomen dat ze in dat gebied toch gaan springen. Dit zijn niet alleen regels ter bescherming van het milieu, maar ook van de beoefenaars zelf.

Status van sommige extreme sporten in Spanje

Op dit moment ondergaan extreme sporten in Spanje wat betreft de wet- en regelgeving een aantal veranderingen. Dit is in Spanje de huidige situatie van sommige van deze disciplines:

• Base Jumping: er is een vereniging die base-jumpers in Spanje vertegenwoordigt. Bovendien werkt de vereniging aan het bij elkaar brengen van atleten uit de hele wereld die aan internationale kampioenschappen meedoen. Echter, base-jumpers moeten voldoen aan de voorgeschreven veiligheidsvoorschriften. Ook bepaalt de overheid de plaatsen waar het te gevaarlijk is om te springen.
• Sneeuwsporten: In Spanje zijn er speciale stations voor o.a. skiën en snowboarden. Deze kennen een operationele regelgeving.
• Wandelen (of hiking): er is het Spaanse Comité van Bergsporten en Klimfederatie. Dit comité regelt trekking en wandelen.

Zoals je kunt zien zijn er veel factoren waarmee rekening moet worden gehouden als het gaat om het reguleren van extreme sporten. Ongetwijfeld hebben deskundigen en overheden nog een lange weg te gaan om deze gevaarlijke praktijken goed te reguleren. Toch zal er de komende jaren waarschijnlijk veel duidelijkere wetgeving komen hieromtrent.