Naamloze sportvennootschappen in de voetbalwereld

Naamloze sportvennootschappen (‘sociedades anónimas deportivas’ of SAD in het Spaans) zijn een van de meest succesvolle modellen in het Spaanse voetbal. Veel mensen verwarren deze entiteiten echter nog steeds met sportclubs wat betreft hun status, bevoegdheden en doelstellingen.

Wat zijn naamloze sportvennootschappen?

Naamloze sportvennootschappen, of SAD’s, kun je zien als een soort bedrijf. Met andere woorden, het gaat over een entiteit die beschikt over een eigen rechtspersoonlijkheid. Het kapitaal van dit soort bedrijven wordt uitgedrukt in aandelen. Dat wil zeggen, het kapitaal bestaat dus uit de bijdragen van de verschillende partners van het bedrijf.

Daarnaast opereren deze bedrijven onder een beperkte aansprakelijkheid. Dit betekent dat de aandeelhouders niet reageren met hun persoonlijke bezittingen, maar alleen met het kapitaal dat ze hebben in het begin ingebracht voor de oprichting van het bedrijf.

In Spanje is de SAD gecreëerd door de Sportwet in 1990 (wet 10/1990 van 15 oktober van dat jaar). De ontwikkeling kwam echter pas tot zijn eind in 1999, na de publicatie van Koninklijk Besluit 1251. In dit besluit gaat het specifiek om de naamloze sportvennootschappen.

In het Koninklijke Besluit is vastgelegd dat alle organisaties die in artikel 19 van de Sportwet staan beschreven zich moeten registreren als naamloze vennootschappen van professionele aard op nationaal niveau. Hieronder hebben we voor je opgeschreven wat er precies in dit artikel van de Sportwet staat wat betreft de status van de SAD’s:

“De clubs, of hun professionele teams, die deelnemen aan officiële sportcompetities van professionele aard en op nationaal niveau, nemen de vorm aan van een naamloze sportvennootschap, waarnaar in deze wet wordt verwezen. Dergelijke naamloze sportvennootschappen vallen onder het algemene regime van naamloze vennootschappen, met de bijzonderheden die zijn vervat in deze wet en in haar ontwikkelingsnormen.”

Door al deze speciale regelingen kan dit type bedrijf niet zomaar worden opgericht als louter naamloze vennootschap. In plaats daarvan moet de officiële status, en daarmee de officiële naam, gelijkstaan aan specifiek een naamloze sportvennootschap, oftewel een SAD.

Doelstellingen en nadere specificaties van SADs

De artikelen 19 en 29 van de eerder genoemde Sportwet in Spanje bevatten een breed scala aan doelstellingen en nadere specificaties voor SAD’s. Hieronder belichten we enkele van de meest relevante:

• Bedrijfsdoel. Het bedrijfsdoel van een SAD is wettelijk beperkt tot deelname aan professionele sportcompetities. Ze kunnen ook deelnemen aan de promotie, organisatie en uitvoering van sportactiviteiten of evenementen gerelateerd aan sport.
• Bedrijfsnaam. Zoals we eerder al vermeldden, moeten deze bedrijven hun bedrijfsnaam vergezellen met de term ‘naamloze sportvennootschap’. Zo kunnen deze organisaties zich duidelijk onderscheiden van de gebruikelijke naamloze vennootschappen.
• Minimum aandelenkapitaal. Het minimum aandelenkapitaal voor de oprichting van een SAD wordt bepaald op basis van het gemiddelde van de gemaakte kosten en het negatieve eigen vermogen.
• Speciale goedkeuringen. Deze bedrijven hebben een speciale goedkeuring nodig waarmee de Nationale Sportraad meer dan 25% van hun aandelen kan verwerven.
• Verwerving van aandelen van andere SAD’s. Deze bedrijven zijn niet bevoegd om aandelen van andere naamloze sportvennootschappen van dezelfde sportdiscipline te verwerven.
• Verwerving van stemrecht. Naamloze sportvennootschappen mogen ook geen stemrecht verwerven van meer dan vijf procent in hun eigen bedrijf. Dit is ook het geval als dit cijfer al is bereikt in andere SAD’s.
• Garanties: Alle naamloze sportvennootschappen zijn verplicht de garantieverlening na te leven.

Naamloze sportvennootschappen in de voetbalwereld

Steeds meer voetbalclubs veranderen in SAD’s met een commercieel karakter. Dit gaat echter niet geheel zonder controverses. Veel experts en fans wijzen erop dat het succes van dit soort bedrijven een nieuw tijdperk in het voetbal markeert, een handelstijdperk. Ze claimen dat het niet langer gaat om het opbouwen van een gemeenschap.

In de praktijk is het nostalgische idee van een buurtsportclub nog steeds aanwezig in de verbeelding van veel mensen.

De meeste kinderen en tieners die op zaterdagochtend voetbalwedstrijden bij hun club speelden, droomden ervan om later in de Eredivisie te mogen spelen. Daarnaast waren ze in hun levensonderhoud voor een groot deel afhankelijk van de inspanning van arbeiders. Hier ging het om de vaders en moeders die alles wilden doen om hun kinderen te laten slagen.

De toekomst van voetbal

Met de opkomst van SAD’s is het figuur van de partner vervangen door die van de aandeelhouder. Deze streeft natuurlijk alleen maar winst na. Ook de klassieke democratische besluitvorming onder clubleden is hierdoor veranderd. Bedrijven moeten de richtlijnen volgen die eerder zijn bepaald door de eigenaren, met andere woorden, door de aandeelhouders.

Heeft dit alles tot gevolg dat voetbal haar mooie essentie aan het verliezen is? Niet per se. Deze veranderingen kunnen ook voordelen met zich meebrengen. Zo trekken ze veel meer extern kapitaal en sponsors aan.

Het is echter belangrijk dat we hier voorzichtig mee te zijn en dat we erover na blijven denken. De noodzaak om geld te verdienen mag natuurlijk niet tot gevolg hebben dat de authentieke essentie van het voetbal helemaal uit het zicht verdwijnt. Dat is toch wat voetbal over de hele wereld tot een enorme passie van veel mensen heeft gemaakt.