Je voeding heeft invloed op je metabolisme

Je metabolisme, of stofwisseling, staat voor een reeks aan elkaar gerelateerde processen die continu in je cellen plaatsvinden. Bij diëten praat men veel over het metabolisme, zowel om af te vallen als om aan te komen. De reden hiervoor is dat je voeding sterke invloed heeft op je metabolisme. In dit artikel zullen we je er meer over vertellen.

Metabolisme en je gewicht

Je zult het woord ‘metabolisme’ vast in veel verschillende situaties wel eens hebben gehoord. Onder andere misschien wel in de volgende contexten:

• als je wilt afvallen
• als je niet in slaap kunt vallen
• in gevallen waarin je meer eet dan normaal

We praten meestal over een trage stofwisseling als je maar niet kunt afvallen. Aan de andere kant, bij een snelle stofwisseling, krijgen we vaak het plaatje van iemand die alles maar kan eten, zonder dat dat te zien is aan zijn of haar lichaam.

Het dagelijkse verbruik van kilocalorieën hangt af van je basale metabolisme of rustmetabolisme, dat wil zeggen, de energie die je verbruikt in ruststand en die minimaal nodig is om je organen goed te laten functioneren.

Of je het nu gelooft of niet, dit hangt ook af van je spiermassa. Dat is dan ook de reden dat mensen met een grotere spiermassa op een dag meer calorieën kunnen consumeren zonder daar van aan te komen. Op dezelfde manier zullen die mensen ook eerder afvallen als ze niet aan hun caloriebehoefte voldoen.

Restrictieve diëten

Een van de meest gemaakte fouten met betrekking tot de relatie tussen voeding en het metabolisme heeft te maken met de zogenaamde ‘restrictieve diëten’. Als je niet genoeg voedingsstoffen en calorieën binnenkrijgt, dan vertraagt je stofwisseling en kan het lichaam geen vet opslaan.

Als je na dat dieet echter terugkeert naar je gebruikelijke voedingspatroon, dan hou je iedere dag dus calorieën over, maar is je stofwisseling nog steeds langzaam. Dit resulteert in wat bekend staat als het ‘rebound-effect’, dat wil zeggen een grote gewichtstoename in korte tijd.

Dit betekent dus dat de beste manier om af te vallen en niet direct daarna weer aan te komen is om je metabolisme altijd actief te houden. Hoe bereik je dat? Door allerlei soorten voedsel te eten, maar in kleinere hoeveelheden!

Feiten en fabels

Het metabolisme is een natuurlijk proces van het lichaam om aan zijn basisbehoeften voor energie te voldoen. Ook al doen veel mensen dat wel, we kunnen het het lichaam niet kwalijk nemen dat je niet af lijkt te vallen.

Er is een mythe die zegt dat als je een van nature langzame stofwisseling hebt, je je hele leven zwaarlijvig zult zijn. Niets is echter minder waar! En zo zijn er nog veel meer wijdverbreide vooroordelen die in de samenleving de ronde doen. We hebben enkele daarvan hieronder op een rijtje gezet.

1. Je metabolisme vertraagt naarmate je ouder wordt

Soms zegt men dat het na je 35e moeilijker wordt om af te vallen (of makkelijker om aan te komen), omdat je metabolisme zou vertragen. Dit hangt echter af van verschillende factoren, waaronder je spiermassa, die over het algemeen kleiner wordt met de tijd. De oplossing hiervoor is simpel: blijven sporten.

2. Je moet vijf keer per dag eten om je metabolisme te activeren

De beroemde ‘vijf maaltijden per dag’ vormen de basis van bijna elk voedingsplan. In plaats daarvan is het echter veel beter om elke drie tot vier uur iets te eten. Op die manier zul je niet je spiermassa als energiebron of ‘brandstof’ gebruiken, en voorkom je ook dat je tegelijkertijd je stofwisseling vertraagt.

Nog een voordeel van deze manier van eten is dat je kunt vermijden dat je honger krijgt. Je zult met minder honger aan je volgende maaltijd beginnen, en ook verminder je de neiging om tussen de maaltijden door te gaan snacken.

3. Bepaalde voedingsmiddelen versnellen je metabolisme

Eigenlijk heeft men het hierbij niet over voedingsmiddelen, maar eerder over voedingsstoffen. Producten die rijk zijn aan eiwitten maar arm aan vet zijn de beste optie om spiermassa te behouden of zelfs te vergroten. Als je daar ook nog eens regelmatig sporten aan toevoegt, dan kun je je stofwisseling versnellen.

4. Je ontbijt heeft invloed op je metabolisme

De uitdrukking ‘het ontbijt is de belangrijkste maaltijd van de dag’ is helemaal waar. Het ontbijt houdt namelijk je basale metabolisme zo actief mogelijk. Langdurig vasten zorgt ervoor dat je lichaam spiermassa als brandstof gaat gebruiken. Dit heeft ook invloed op je metabolisme: dat vertraagt.

Hoe kan ik zelf invloed hebben op mijn metabolisme?

Ons lichaam is een zeer precieze klok en je moet erop letten dat je hem alles geeft wat hij nodig heeft. We zijn dagdieren, en daarom is het begrijpelijk dat ons metabolisme overdag actiever is en dat het na zonsondergang flink vertraagt.

Als je ‘s avonds tijdens het diner veel eet, dan zal je voedselverwerking waarschijnlijk slechter zijn. Dat zal ervoor zorgen dat je eerder zult aankomen.

• Vergeet immers niet dat je tijdens je slaap geen vet verbrandt.
• Daarnaast is je basale metabolisme ‘s nachts op zijn laagst!

Op zijn beurt beveelt men aan om al je eten binnen een periode van 12 uur te consumeren. Dit is namelijk de gebruikelijke tijd om actief te zijn. Als je je dag bijvoorbeeld om acht uur ‘s ochtends begint, dan moet je ‘s avonds om uiterlijk acht uur je laatste maaltijd eten. Hierbij mag er tussen elke maaltijd niet meer dan vier uur zitten.

Hoewel er factoren binnen je lichaam zijn die je niet aan kunt passen, heb je toch de mogelijkheid om andere, externe factoren te veranderen en zo je stofwisseling te versnellen of in evenwicht te brengen. Zo raden we je bijvoorbeeld aan om regelmatig te blijven sporten (hierbij is duurtraining het beste) om dit doel te bereiken.

In deze zin kun je met cardio-training calorieën verbranden en met krachttraining je spiermassa vergroten (wat je stofwisseling versnelt). Daarom is het essentieel om een beetje van alles te doen.