De UCI: Union Cycliste Internationale in Zwitserland

UCI staat voor Union Cycliste Internationale, wat in het Nederlands de internationale wielerunie betekent. Dit is namelijk het mondiale bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor het reguleren van het wielrennen. Het zorgt er ook voor dat mensen die op internationale evenementen aan deze sport deelnemen zich aan het reglement dat zij hebben opgesteld houden.

De UCI is de vereniging van de belangrijkste nationale wielerbonden, zoals bijvoorbeeld de Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie (KNWU), de leidinggevende federatie in Nederland. Als zodanig is zij verantwoordelijk voor de vertegenwoordiging van deze groepen in het Internationaal Olympisch Comité, oftewel het IOC.

Echter, je vraagt je misschien af waarom het überhaupt nodig was om de UCI op te richten? En wat is de rol van de UCI om te helpen garanderen dat mensen de wielersport op een professionele en ethische manier beoefenen? In dit artikel gaan we dieper  in op de geschiedenis van de wielersport en de UCI, het belangrijkste vertegenwoordigende orgaan ervan.

De oorsprong van het wedstrijdfietsen

Het is waarschijnlijk niet moeilijk te geloven dat de oorsprong van het wielrennen sterk met de uitvinding van de fiets verbonden is. In feite is dit populaire vervoermiddel pas in de laatste jaren van de 18e eeuw ontstaan. Voor die tijd was er geen sprake van recreatief of competitief fietsen.

Feitelijk vond de eerste wielerwedstrijd (waarvan er gegevens bekend zijn) plaats in mei 1868. Slechts zeven renners namen deel aan dit evenement. Tijdens die wedstrijd op het kleine circuit aan de rand van Parijs bekroonde de Britse James Moore zich tot kampioen. Deze sporter reed op een houten fiets zonder versnellingen en met ijzeren wielen.

Overigens zou de eerste officiële sportieve wielerwedstrijd bijna anderhalf jaar later, pas tegen het einde van 1869, plaatsvinden. Meer dan 100 renners begonnen aan deze buitenwedstrijd. Slechts een dertigtal renners zou na het 123 km lange parcours tussen Parijs en Rouen over de finish komen.

Een interessant feit over de eerste wielerwedstrijden en demonstraties is dat ze meestal gericht waren op het promoten van het fietsen.

Ze wilden laten zien dat het niet om speelgoed of een grappig snufje ging, maar dat het een serieus vervoermiddel was dat mensen over lange afstanden kon vervoeren. Zo begonnen de racecircuits steeds langer te worden naarmate de tijd vorderde.

Van de eerste organisaties tot de oprichting van de UCI

Het duurde niet al te lang voordat deze nieuwe sport ‘wielrennen’ echt geliefd werd en duizenden volgers aantrok. In januari 1870 werd de eerste wielerclub ter wereld opgericht in Florence, Italië. Dat was nog geen twee jaar na de eerste officiële race.

Een jaar later, in 1871, gebeurde hetzelfde in Nederland. In 1878 kwamen Engeland en Spanje aan de beurt. Rond het midden van 1881 zou de eerste nationale fietsvereniging in Frankrijk worden opgericht. Dit maakte vervolgens de weg vrij voor het houden van de eerste nationale wielerwedstrijd op de weg.

Uiteindelijk zou het wielrennen pas in 1892 een internationale vertegenwoordiging krijgen door de oprichting in Londen van de International Cyclists Association. Acht jaar later zou de Union Cycliste International – UCI – worden opgericht met de steun van zes landen. In het bijzonder waren de zes oprichtende landen:

• België
• Spanje
• De Verenigde Staten
• Frankrijk
• Italië
• Zwitserland

Vanaf dat moment werd de UCI geconsolideerd als de belangrijkste regelgevende instantie voor wielrenners en hun wedstrijden, evenementen en demonstraties op internationaal niveau.

Vandaag de dag is het hoofdkantoor gevestigd in Aigle, Zwitserland. De organisatie bestaat uit 184 nationale verenigingen. Deze zijn vervolgens onderverdeeld in vijf continentale federaties.

De UCI: functies en competities

Zoals we in de inleiding hebben kunnen lezen is de ruimste en meest fundamentele functie van de UCI de gangbare praktijk van de wielerwedstrijden op internationaal niveau.

Bij activiteiten die ze samen met de nationale organisaties organiseren, zorgen ze ervoor dat hun wielerreglement op alle niveaus wordt nageleefd. Dit is vooral belangrijk voor internationale wedstrijden en evenementen.

Daarnaast controleert de Union Cycliste International zorgvuldig welke uitrusting en accessoires renners tijdens wedstrijden kunnen gebruiken. We verwijzen niet alleen naar de reglementaire fietsen voor elke discipline, maar ook naar de uitrusting die mensen kunnen gebruiken.

In de afgelopen decennia heeft de UCI ook concrete stappen ondernomen om zuiver spel te bevorderen en doping te bestrijden. Uiteindelijk proberen ze ook transparantie en gestandaardiseerde voorwaarden te garanderen voor iedereen die aan de sport deelneemt.